برنامه ریزى استراتژیک

برنامه ریزى استراتژیک

،تلفیقى از علم و هنر و در رأس مسئولیت هاى مدیریت عالى هر سازمان قرار دارد، بــــــه گونه اى که بدون آن اداره یک سازمان به نحو مطلوب و منطقى در شرایط رقابتى میسر نیست. در این مقوله، مدیر ارشد سازمان به مثابه ناخداى کشتى مى ماندکه نقش اصلى هدایت کشتى در دریاى بعضا متلاطم را به سرمنزل مقصود برعهده دارد.

برنامه ریزى استراتژیک ،تلفیقى از علم و هنر و در رأس مسئولیت هاى مدیریت عالى هر سازمان قرار دارد، بــــــه گونه اى که بدون آن اداره یک سازمان به نحو مطلوب و منطقى در شرایط رقابتى میسر نیست. در این مقوله، مدیر ارشد سازمان به مثابه  ناخداى کشتى مى ماند که نقش اصلى هدایت کشتى در دریاى بعضا متلاطم را به سرمنزل مقصود برعهده دارد. اگر تشبیه سازمان بدون مدیر ارشد به کشتى بدون ناخدا را بپذیریم، نقش و اهمیت مدیر ارشد سازمان بسیار پررنگ تر جلوه خواهد کرد. ناخداى کشتى باتوجه به توانایى هاى پرسنل خود و امکانات موجود در کشتى، همچنین تجزیه وتحلیل شرایط بیرون کشتى و پیش بینى شرایط آتى، بهترین مسیر، سرعت و جهت مناسب در مقاطع مختلف زمانى را انتخاب مى کند. ناخدا در شرایط بحرانى با استفاده از خلاقیت خود، ابتکار عمل را در دست گرفته و از کشتى و سرنشینان خود
محافظت مى نماید. به بهانه درگذشت ناخداى شرکت اپل، این مطلب را به استیوجابز، یکى از موفق ترین مدیران چند دهه اخیر در سطح جهانى و از پیشگامان استراتژى کارآفرینى (Entrepreneurial Strategy)  اختصاص مى دهیم

امروز همگان استیو جابز را به عنوان استراتژیست، کارآفرین، مخترع و بنیانگذار شرکت رایانه اى اپل و از پیشگامان صنعت IT مى شناسند. وى سالها با حقوق یک دلار در سال براى اپل کار مى کرد و این باعث شده بود که نام او به عنوان «کم حقوق ترین مدیر ارشد» در کتاب رکوردهاى جهانى گینس ثبت شود. باوجود اینکه حقوق او در اپل به شکل رسمى همان مقدار یک دلار در سال باقى مانده بود، جابز هدایاى ارزشمندى از طرف هیئت مدیره شرکت دریافت کرده و از زحمات اودر این شرکت بخوبى قدردانى شده است 
  
مکتب کارآفرینى در استراتژى 

هنرى مینتزبرگ- استاد نامى مدیریت استراتژیک در دانشگاه مک گیل مکاتب اصلى استراتژى را به ۱۰ مکتب اصلى تقسیم نموده که مکتب کارآفرینى یکى از آنها است. استراتژى کارآفرینى گونه اى از استراتژى است که در آن فردى که کنترل و اختیار سازمان را برعهده دارد، قادر است دیدگاه ها و عقاید خود را در مدیریت سازمان اعمال نماید. معمولا استراتژى کارآفرینى درسازمان هاى تازه تأسیس یا کوچک که قادرند به راحتى جایگاه خود را در محیط بیابند، مورداستفاده قرار مى گیرد. البته با بزرگ تر شدن سازمان مى توان چنین استراتژى هایى را به سمت استراتژى هاى نوآورى سوق داد

در سازمان هایى که از استراتژى کارآفرینى استفاده مى کنند، رهبرى برجسته و آینده نگر سازمان را به پیش خواهد برد. چنین سازمانى داراى عزت نفس است و دورنمایى را تعیین مى کند که به اندازه کافى استراتژیک به نظر مى رسد. مدیر چنین سازمانى، با استفاده از دورنما، پل بسیار مهمى را از زمان حال به آینده سازمان ترسیم مى کند. نیاز به توفیق طلبى بیش از هر چیزى حتى پول، کارآفرین را
تحریک مى کند. هدف برجسته  سازمانى که کارآفرینانه فعالیت مى کند، رشد است و رشد ملموس ترین نشانه موفقیت. از نظر مدیران جوان کارآفرین، توسعه  بى هدف نوعى بیمارى است که سازمان به آن مبتلا است و به جاى توسعه  سیستم هاى موجود باید روش هاى جدیدى را با استفاده از استراتژى هاى نوآورى خلق کرد. در اثر نوآورى در خدمات و ارائه محصولات جدید یا اصلاح شده به بازار، مزیت هاى جدید رقابتى براى سازمان ایجاد مى شود. اگر این روند ادامه یابد، سازمان مى تواند به راحتى رهبرى بازار را به عهده گرفته و به عنوان پیشگام، نبض بازار را در دست گیرد

استراتژى کارآفرینى در شرکت اپل

باتوجه به ادبیات مطرح شده در مورد استراتژى کارآفرینى و مقایسه آن با آنچه استیو جابز در شرکت اپل انجام داده است، مى توان اظهار داشت دلیل موفقیت شرکت اپل با بیش از ۵۰ هزار کارمند، فروش بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار در سال و رشد ۶۰ درصدى فروش در هر سال، این است که این شرکت نوآورى را به صورت هدفمند و به عنوان یک فرایند استراتژیک و پایان ناپذیر دنبال مى کند  استیو جابز به عنوان یک کارآفرین اپل را تاسیس کرد و نوآورى اى اولیه  شرکت توسط شخص وى انجام مى گرفت. درحالیکه امروزه، فرهنگ سازمانى مبتنى بر نوآورى در این شرکت نهادینه شده و نوآورى نه به صورت فردى بلکه به صورت
سازمانى متجلى مى شود. شرکت اپل گردهمایى سالانه اى درخصوص استراتژى هاى شرکت را
با حضور گروهى از مدیران و کارکنان شرکت تحت عنوان «یکصد کارمند برتر» برگزار مى کند و کارکنان شایسته اى که مهارت هاى قوى و ایده هاى عالى دارند به عنوان کارمندان برتر انتخاب مى شوند. اپل با اینکار خود به دیگران مى آموزد که مطابق با اصول نوآورى استراتژیک، سازمان نباید متکى به تنها یک فرد براى خلق ایده  هاى جدید باشد؛ بلکه باید از طریق پرورش و تشویق استعدادها، روحیه  خلاقیت و نوآورى را در تمامى سطوح سازمان ایجاد و حفظ نمود

به اعتقاد استیو جابز، سادگى نهایت پیچیدگى است. وى به ایده هاى بسیارى نه گفت تا بتواند تنها محصولات مورد نیاز مشترى را تولید کند. این اعتقاد او حکایت از استراتژیست بودنش دارد، زیرا استراتژى بیش از اینکه مربوط به انجام دادن برخى کارها باشد، مربوط به انجام ندادن برخى کارهاى بیهوده اى است که زمان، پول و انرژى سازمان را هدر مى دهد. تنها راه انجام کارهاى بزرگ از دید جابز این است که آنچه را انجام مى دهید واقعا دوست داشته باشید و اگر تاکنون آن را نیافته اید، هرگز مأیوس نشوید و به جستجوى آن ادامه دهید. زیرا درصورت علاقه نداشتن به کارتان، نمى  توانید منشاء نوآورى در سازمان باشید
به نقل از مجله فورچون، به دلایل زیر باید از استیو جابز ممنون بود - اختراعاتش را با انگیزه کسب پول انجام نداد  به حواشى توجه نمى کرد و تمرکز کاریش بر طراحى و ایجاد کردن بود  الهام بخش دیگران بود و باعث پیشرفت کارى کارکنان خود مى شد  داراى افق دید بلند ود و سایر شرکت هاى بزرگ را به نوآور بودن وادار کرد اثبات کرد حتى یک شرکت ورشکسته را مى توان به اوج موفقیت رسانید بیانیه شرکت اپل پس از مرگ استیو جابز  اپل یک نابغه، نوآور و یک انسان فوق العاده را از دست داد. زیرکى، علاقه و انرژى استیو منبع نوآورى هاى بى شمارى بود که زندگى همه ما را بهبود و غنا بخشید. جهان به خاطر وجود استیو به مراتب بهتر شد بیانیه بیل گیتس (بنیانگذار مایکروسافت و از رقباى بزرگ اپل پس از مرگ استیو جابز «جهان به ندرت شاهد کسى با این همه تأثیر است.  تاثیر کارهاى او تا نسل ها احساس خواهد شد در پایان این مقاله بد نیست این سوال را از خود بپرسیم که وجود ما چه تأثیرات مثبت و منفى در خانواده، سازمان، کشور یا حتى جهان دارد ؟